Yozgat’ın Kadışehri ilçesinde bulunan ve köye adını veren Ağcakale, tarih araştırmacılarının ilgisini bekliyor.
Yozgat ve Tokat topraklarına hakim 400 metre yüksekliğindeki kayalıktan oluşan kale, zirvesindeki mağara ile dikkat çekiyor. Giriş kısmını müteakiben yaklaşık 20 metre aşağısında içilebilir suya rastlanılmaktadır. Kayalıklar oyularak açılan mağaranın daha derin olduğu ve tabanında büyük su kaynağı bulunduğu tahmin edilmektedir.
Yozgat’ta yöresel araştırmalarıyla bilinen Araştırmacı Yazar Hakkı Yurtlu, Yozgat’ta adından bile söz edilmeyen ve sadece civar yerleşim yerlerinde yaşayanlar tarafından bilinnen “Akçakale Şem’un El Gazi Türbesi”nde araştırmalarda bulundu. Yozgat’ın saklı bir tarihi alanı olduğunu belirten Yurtlu, bu kale ve zirvesindeki mağaranın tarih araştırmacılarınca, bir an evvel araştırılarak turizme kazandırılması gerektiğini vurguladı.
Kalenin dibine de adını taşıyan bir köy kurulduğunu ve Kanuni döneminden beri “Ağcakale” olarak söylenen ismin 1960’lı yıllarda “Akçakale” olarak değiştirildiğini kaydetti.
Yurtlu, “Kale, köyden ziyade Yozgat ve Tokat topraklarına hakim yaklaşık 400 metre yüksekliğindeki kayalıklardan oluşmakta. Kalenin zirvesinde eski bir yapıdan bahsedilmekte ve zamanla bu yapının son haline getirilerek, türbeye dönüştürüldüğü ileri sürülmektedir. Hz. İsa’nın havarilerinden olan Şem’un El Gazi’nin türbesi olarak addedilmektedir. Rivayetlere göre aynı türbenin Kayseri Erciyes civarında olduğu bilinmektedir. Ancak, kale zirvesinde giriş kısmı bulunan mağaranın içerisinde temiz ve berrak içme suyu var. Basamaklarla 20 m kadar inlince karşımıza çıkmakta. İleri kapalı” diye konuştu.
Hakkında yapılmış tarihi bir araştırma bulunmayan bu kale’nin, Gıyaseettin Keykavus emirlerinden, Necmettin Behramşah’a ait olan Akdağmadeni Muşalikalesi köyündeki Behramşah Kalesi ve Gündüzler Köyündeki Ermelik kalesi ile ortaklaşa olarak gözetleme amaçlı olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yöre sakinleri mevcut mağaradaki suyu, dalgıç pompa marifetiyle çekerek, kalede bulunan ağaçlık alanı suladıklarını ama suyun hiç azalmadığını ifade ediyorlar.
30-40 sene öncesinde su motoru marifetiyle de suyu boşaltmaya çalıştıklarını anlatan yöre sakinleri, 40 metreye kadar ulaşabildiklerini, ilerisinin karanlık olduğundan girilemediğini ifade ediyor.
Yozgat’ın yer altı ve yer üstü birçok özelliğe ve güzelliğe sahip olduğunu belirten Yurtlu, Yozgat’ın adeta saklı bir turizm şehri olduğunu ifade etti.